"Harrison Bergeron" is een dystopische satire die vaak door studenten wordt gelezen vanwege zijn kijk op gelijkheid en vrijheid.
Het verhaal speelt zich af in de Verenigde Staten in het jaar 2081. Het wordt verteld door een beperkte verteller van een derde persoon - de lezer krijgt enige toegang tot de gedachten van George Bergeron.
Samenvatting van "Harrison Bergeron"
Het is het jaar 2081 en iedereen is in elk opzicht gelijk - lichamelijk en geestelijk. De Amerikaanse Handicapper-generaal en haar agenten zorgen voor naleving.
In april wordt Harrison Bergeron, de veertienjarige zoon van George en Hazel, meegenomen door overheidsagenten. Geen van beiden denkt er diep over na. Hazel is gemiddeld en niet in staat tot diep nadenken, terwijl George's oorzender met verstandelijke handicap zijn gedachten onderbreekt met een verscheidenheid aan geluiden.
Ze kijken naar ballerina's op televisie. De ballerina's dragen gewichten zodat ze niet beter dansen dan wie dan ook, en maskers zodat ze niet mooi zullen zijn.
Hazel is benieuwd naar de geluiden die George hoort; ze heeft niets nodig om haar gedachten te beperken.
Hazel gelooft dat ze een goede Handicapper-generaal zou zijn omdat ze zo normaal is. Ze zou de geluiden op zondag veranderen in luide klokken, ter ere van religie.
George heeft een vluchtige gedachte dat Harrison in de gevangenis zit voordat een stoot in zijn oor het tegenhoudt.
George draagt ook een gewicht van zevenenveertig pond om zijn nek om hem fysiek te beperken. Hazel suggereert dat het leuk zou zijn als hij zijn lading wat lichter zou kunnen maken. Dat zou gevangenisstraf en een boete betekenen, en hij wil het niet riskeren, zelfs niet privé. Ze komen al snel tot de conclusie dat de samenleving uit elkaar zou vallen als iedereen zijn handicap wilde wegnemen.
Hun televisieprogramma wordt onderbroken door een nieuwsbulletin dat door een ballerina moet worden voorgelezen wanneer het spraakgebrek van de omroeper dit onmogelijk maakt. Ze past haar stem aan zodat ze niet goed klinkt. Harrison, die wordt beschreven als atletisch, een genie en onderhandeld, is uit de gevangenis ontsnapt en wordt als gevaarlijk beschouwd.
Een politiefoto toont Harrison als twee meter lang. Hij heeft meer handicaps dan wie dan ook - 300 pond oud metaal, enorme oortelefoons en dikke glazen. Zijn knappe uiterlijk is verborgen met een rode balneus, geschoren wenkbrauwen en tanden met zwarte dop.
Tijdens het rapport stormt Harrison de televisiestudio binnen en roept zichzelf uit tot keizer. Iedereen is bang voor hem.
Hij verwijdert zijn resterende handicaps en roept om een keizerin. Een ballerina stapt naar voren. Hij verwijdert haar oorstukje en masker en onthult haar enorme schoonheid.
Hij roept op tot muziek zodat ze de wereld kunnen laten zien wat echt dansen is. Hij neemt de handicaps van de muzikanten weg en zegt dat ze op hun best moeten spelen. Ze dansen met vreugde en gratie en springen uiteindelijk tien meter in de lucht. In hun triomf kussen ze het plafond en elkaar.
De Handicapper-generaal, Diana Moon Glampers, komt de studio binnen met een jachtgeweer. Ze schiet de keizer en keizerin dood. Ze beveelt de muzikanten hun handicaps weer aan te doen.
Thuis brandt het televisietoestel van de Bergeron door. George haalt een biertje. Hazel stopt met huilen over iets verdrietigs dat ze op televisie heeft gezien. Het geheugen is al verwisseld en vervaagd.
George zegt haar droevige dingen te vergeten. Ze antwoordt dat ze dat altijd doet.
Het geluid van een meeslepend geweer klinkt in George's hoofd.
Thema: gelijkheid
Het begin maakt duidelijk dat gelijkheid een hoofdthema is. Omdat het een satire is, is de beschreven gelijkheid niet waar mensen gewoonlijk aan denken als ze zeggen dat ze gelijkheid willen.
De sterken of gracieus worden belast met extra gewicht, de intelligenten laten hun gedachten onderbreken met schokkende geluiden, muzikanten dragen een onuitgesproken handicap om hun capaciteiten te beperken en de schoonheid draagt afzichtelijke maskers.
Mensen worden voor banen geselecteerd op basis van hun onvermogen om ze goed te doen, zoals het voorbeeld van de nieuwslezer illustreert. Hij heeft een ernstig spraakgebrek en heeft grote moeite met het starten van zijn rapport. Hij geeft het op en geeft het door aan een ballerina. Ze weet genoeg om haar aangename stem te laten klinken als een krijsende vogel, zodat niemand zich slecht zal voelen.
Het is ook opmerkelijk dat de gelijkheid in "Harrison Bergeron" niet is wat we normaal gesproken als gemiddeld zouden beschouwen. We kunnen dit zien aan het personage van Harriet Bergeron die niet wordt onderworpen aan schetterende geluiden omdat ze "een volkomen gemiddelde intelligentie" is. Maar het gemiddelde in deze wereld is niet het gemiddelde van onze wereld.
Toen we aan Harriet werden voorgesteld, kan ze zich niet herinneren waar ze om huilde, ook al heeft ze nog steeds tranen op haar gezicht. Om het nog erger te maken, was ze misschien zo diep geraakt door de matte uitvoering van de ballerina.
Ze toont ook geen begrip van het ongemak dat haar man ondervindt van zijn radiozender. Ze benijd het een beetje omdat "het heel interessant zou zijn om alle verschillende geluiden te horen."
Hazel huilt nadat ze haar zoon op televisie heeft doodgeschoten. Ongeveer een minuut later kan ze zich niet herinneren waarom, alleen dat het voorbij was "Iets heel triests op televisie."
Op dit punt lijdt het geen twijfel hoe gehinderd de gemiddelde persoon is, maar dit detail wordt afgedekt met een duister komisch moment (onder de gegeven omstandigheden). George letterlijk neemt als hij zegt: "Dat mag je nog eens zeggen", herhaalt Harriet zichzelf.
Evenzo brengen George's handicaps zijn intelligentie beneden normaal. Hij denkt dat het wegnemen van een deel van zijn lasten, zelfs als hij alleen privé is, de samenleving 'weer helemaal terug naar de donkere eeuwen' zou sturen.
De enige rationele gedachten die George in het hele verhaal heeft, zijn een "vaag idee dat dansers misschien niet gehandicapt zouden moeten zijn", en een glimp dat zijn zoon in de gevangenis zit. Ze duren slechts enkele seconden.
George reageert ook niet op de moord op Harrison. Het verhaal maakt niet duidelijk of hij er getuige van was of niet, maar het maakt niet echt uit. George zag Harrison enkele opmerkelijke en illegale dingen doen. Als hij terwijl dat gebeurde opstond voor zijn bier, zou dat ons ook veel vertellen over zijn denkvermogen.
Er is een punt met betrekking tot de ondergemiddelde capaciteiten van de mensen in de volgende sectie, in de derde alinea.
Thema: autoritarisme
In "Harrison Bergeron" worden burgers volledig gecontroleerd door de overheid. Er zijn wijzigingen aangebracht in de grondwet om het gelijkheidsbeleid te ondersteunen. Het wordt afgedwongen door de Handicapper-generaal, Diana Moon Glampers, en haar agenten, HG-mannen.
De straf voor het wegnemen van handicaps is zwaar. George zegt dat hij voor elke bal met vogels die uit de zak om zijn nek wordt geschoten, "twee jaar gevangenisstraf en tweeduizend dollar boete" krijgt.
Om het gezag te behouden, moet de overheid de fysieke en mentale vermogens van mensen onderdrukken. Dit is de reden waarom het "gemiddelde" in deze wereld eigenlijk ver onder het gemiddelde ligt. Gewone mensen zouden zich realiseren dat het systeem waarin ze leven nergens op slaat. De subnormale burgers van "Harrison Bergeron" kunnen hun gedachten niet lang genoeg concentreren om dit te beseffen of ertegen een complot te maken.
Een punt dat bij alle onderdrukking zou kunnen worden gemist, is dat Harrisons rebellie het ene type tirannie vervangt door een ander. Hij begint niet plannen te maken voor het welzijn van iedereen. Hij verkondigt onmiddellijk: "Ik ben de keizer! Iedereen moet meteen doen wat ik zeg!"
Hij beveelt dan mensen rond. Hij oefent ook fysieke kracht uit op twee van de muzikanten, terwijl hij "ze zwaaide als knuppels" en "ze weer tegen hun stoelen sloeg".
Daarna roemt hij in een opzichtige dans en kust hij een verblindend mooie ballerina. Harrison is uitsluitend op zichzelf gericht. Zijn gedrag suggereert dat hij een monarchie zou instellen, zonder zichzelf te controleren.
Het meest prominente voorbeeld van de onderdrukking door de regering is de manier waarop met Harrisons rebellie wordt omgegaan.
Hij is niet opnieuw in hechtenis genomen voor berechting. Hij is ter plekke neergeschoten, samen met zijn danspartner, door Glampers.
De muzikanten die door Harrison hun handicap hebben laten verwijderen, worden met de dood bedreigd.
1. Welke invloed heeft macht op mensen in "Harrison Bergeron"?
Het corrumpeert ze en verandert ze in tirannen. De onderdrukking van de regering wordt gehandhaafd met extreme gevangenisstraffen, boetes en dood.
Harrison gebruikt zijn eerste ervaring met macht om gezag over iedereen op te eisen en hen te ordenen, zonder veel aandacht voor hun welzijn.
2. Welke invloed hebben de media op de mensen in het verhaal?
Het houdt mensen afgeleid en brengt overheidspropaganda en handicaps over, waardoor mensen passief blijven en de orthodoxie van de overheid wordt versterkt.
Het afleidende effect is te zien in Hazel. Ze is op televisie tot tranen geroerd, waarschijnlijk de ballerina's.
Een voorbeeld van de regeringspropaganda is het nieuwsbericht over de ontsnapping van Harrison. Het deel over zijn ontsnapping is waar, maar ze zeiden dat hij in eerste instantie was gearresteerd voor "plannen om de regering omver te werpen", wat waarschijnlijk hun interpretatie is. Waarschijnlijker was hij gewoon gearresteerd omdat hij zo uitzonderlijk was.
Evenzo is de waarschuwing dat hij "als buitengewoon gevaarlijk moet worden beschouwd" niet in het belang van de bevolking. Hij is "gevaarlijk" omdat hij mensen laat zien dat het leven anders kan zijn. Hij presenteert de mogelijkheid dat het leven zonder handicaps misschien beter is.
De media worden ook gebruikt in de vorm van de radiozenders die door de bovengemiddelde worden gedragen. De schetterende geluiden weerhouden hen ervan om verder te denken dan door de overheid gesanctioneerde gedachten.
3. Waarom wordt het jachtgeweer in 2081 nog steeds gebruikt in plaats van een geavanceerder wapen?
Dit anachronisme lijkt de lezer misschien vreemd, maar het is logisch in de wereld van het verhaal.
Ondanks dat het verhaal zich afspeelt in het jaar 2081, 120 jaar nadat het werd gepubliceerd, is er een opmerkelijke afwezigheid van geavanceerde technologie. Het vermeldt alleen televisie, radio en het jachtgeweer, alle dingen die de lezers in 1961 kenden.
Bovendien zijn de handicaps-methoden grof. Er zijn geen hersenimplantaten of -aanpassingen om intelligentie te verminderen, en geen kunstmatige zwaartekrachtvelden om de sterken te remmen. In plaats daarvan komen er harde geluiden uit een oortje en zakken met birdshot en schroot.
De Bergeron's impliceren ook dat George weg zou kunnen komen door enkele van zijn handicaps privé te verwijderen. Dit betekent dat er niet altijd geavanceerd toezicht op mensen is.
Dit alles suggereert dat de technologie niet is vooruitgegaan. Daarom gebruikt Glampers een jachtgeweer. Wie zou in deze wereld een straalpistool uitvinden? Er is niemand met zo'n denkvermogen. Behoudens een geheim overheidsprogramma, zal de technologie in deze samenleving stagneren.
4. Wat wordt er gehekeld in "Harrison Bergeron"?
Onder de dingen die het verhaal van Vonnegut hekelt, zijn:
- het idee om mensen gelijkheid op te dringen,
- het verdovende effect van de media,
- autoritarisme of totalitarisme en
- opstanden tegen de regering.
